Zona, suçiçeğinin yeniden aktif hale gelmesidir

Halsizlik, yorgunluk, kırgınlık ve baş ağrısına deri lezyonları eşlik ediyor

Zona hastalığının suçiçeğinin yine etkinleşmesi olduğunu kaydeden Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Uzm. Dr. Songül Özer, virüsün 50 yaş üzerindeki şahıslarda kendini gösterdiğine dikkat çekiyor. Zonada halsizlik, yorgunluk, kırgınlık, baş ağrısı, kas ağrısı genel belirtiler olduğunu kaydeden Uzm. Dr. Songül Özer, “Tipik olarak sırtta, yüzde, göğüs kısmında bir anda kaşıntı, bıçak saplar üzere ağrı, batma ve o bölgede kendini çabucak gösteren, tıpkı suçiçeği üzere içi sıvı dolu deri lezyonları – deri döküntüleri görülür.” ihtarında bulundu. Dr. Özer, yapılan çalışmaların bayanların, şişmanların, zenci – beyaz araştırmasında beyazların zona geçirme ihtimalinin daha yüksek bulunduğunu kaydetti.

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Uzm. Dr. Songül Özer, zona hastalığına ait değerlendirmede bulundu.

Zona, suçiçeğinin aktifleşmesidir

Zonanın tek başına bir hastalık olmadığını kaydeden Uzm. Dr. Songül Özer, “Zona, suçiçeğinin tekrardan aktifleşmesidir. Suçiçeği döküntülü bir viral hastalıktır. Ekseriyetle çocukluk periyodunda geçiriliyor. Teneffüs yoluyla ya da döküntülerin içindeki sıvı teması ile bulaşır. Suçiçeği, nezle hali, grip, yüksek ateş, koliza dediğimiz burun tıkanıklığı, öksürük ile başlar sonrasında bedende daha çok sırtta, yüzde, gövdede evvel kızarıklık akabinde içi su dolu şişkinler oluşur. Kimi hastalıklarda sıvılar koyu ve iltihaplıdır ancak suçiçeğinde sıvılar berraktır.” dedi.

“Suçiçeği, çok kaşıntılı geçer ve virüs sıvının içinde olduğu için kaşındıkça, sıvılar patlayarak virüs yayılır” ihtarında bulunan Uzm. Dr. Songül Özer, “Aslında suçiçeği hiçbir şey yapılmasa, tedavi edilmese kendi zaten 1 hafta – 10 gün ortasında birinci çıktığı yerden başlayarak kurur ve biter. Tabi bu süreçte kaşıntıyı önleyen kremler, şuruplar kullanılır.”dedi.

Suçiçeği mikrobu 50 yaşından sonra zona olarak kendini gösteriyor

Suçiçeğine neden olan Varisella isimli virüsün bedeni asla terk etmediğini kaydeden Uzm. Dr. Songül Özer, “Hastalık biter, hiçbir belirtisi olmamasına karşın virüs hudut uçlarına gelir ve orda senelerce uyur. Hiç hareketlenmeyebilir ya da kişi hayatının sonuna kadar suçiçeği gibisi bir hastalık geçirmeyebilir lakin kimi insanlarda bu suçiçeği ile bedene alınmış olan Varisella mikrobu, 50 yaşından sonra Zona olarak kendini gösteriyor. Zona demek ki bir reaktivasyon. Yine bedene alınmış bir mikrop değildir.” diye konuştu.

Bu belirtilere dikkat!

Zonada halsizlik, yorgunluk, kırgınlık, baş ağrısı, kas ağrısı genel belirtiler olduğunu kaydeden Uzm. Dr. Songül Özer, “Tipik olarak sırtta, yüzde, göğüs kısmında bir anda kaşıntı, bıçak saplar üzere ağrı, batma ve o bölgede kendini çabucak gösteren, birebir suçiçeği üzere içi sıvı dolu deri lezyonları – deri döküntüleri başlar.

Suçiçeğinde deri döküntüleri bütün sırtta ve göğüste yaygınken, zonada o denli değildir. Varisella virüsü hudut uçlarında yerleşip saklandığı için, deride de hudut sınırı boyunca lezyonlar oluşur. Yani sırtta başladığı yerden bir çizgi halinde döküntü olur . Ya da daha art alt kısımda, gluteal hudut çizgisi baoyunca olur, öbür bir beden bölgesinde görülmez. Yahut yüzde yalnızca gözü besleyen sonun üst kısmında olur diğer bir beden bölgesinde olmaz.” dedi.

Zona his durumuyla da ilişkili

Suçiçeği geçirenler, suçiçeği atlatanlar ve sonrasında immün yetmezliği olan bireylerde zona görülebileceğini belirten Dr. Songül Özer, “Fakat şöyle bir araştırma yapılmış; bayanların, şişmanların, zenci – beyaz araştırmasında beyazların zona geçirme ihtimali daha yüksek. Yalnızca ırk, cinsiyet, kilo değil his durumuna da bağlı. Ağır gerilim altında olan bireylerde bağışıklık sistemi düştüğü ve kilo verdiği için zona reaktivasyonları görülebiliyor.” dedi.

Zonaya kaşıntının yanı sıra ağrı da eşlik ediyor

Zonanın tedavi edilebilen bir hastalık olduğunu kaydeden Dr. Songül Özer, “Zonada suçiçeğinde olduğu üzere kaşıntı var ancak bunda daha çok bıçak saplanır üzere bir ağrı kendini gösteriyor. Ekseriyetle her iki tarafta simetrik değil, tek taraflı lezyonlar oluşur. Hastalar hakikaten ağrıdan ötürü bir tarafına eğik olarak gelir. Bu yüzden biz ağrı kesicilerle ortaya giriyoruz. Zona hudut köklerinden reaktivasyon olduğu için sinirsel bir dağılım gösterir. Yani bizim o hudut kökündeki iltihabı ortadan kaldırabilmemiz için B vitamini üzere destekleyici tedaviler de vermemiz gerekiyor. Zona ilacı, suçiçeğinde olduğu üzere varisellayı yok eden ilaçlardır.” diye konuştu.

Zona bulaşıcı mıdır?

Zonanın bir diğerine geçmediğini lakin aşı olmamış ve daha evvel suçiçeği geçirmemiş bir kişinin zonalı biriyle temas ederse o şahsa suçiçeği geçeceğini söyleyen Dr. Songül Özer, “Zona, suçiçeği üzere teneffüs yoluyla bulaşmaz. İçi sıvı dolu deri lezyonlarının sıvı teması ile bulaşır.” ihtarında bulundu.

Bebek ve çocuklarda zona olmaz

Dr. Songül Özer, zona döküntüsündeki sıvıyla temas eden kişi daha evvel suçiçeği geçirmişse hastalığın bu bireye geçmeyeceğini belirterek “Kişinin bedenindeki zonanın reaktivasyonu için o sıvıya temas etmek işe yaramaz.” dedi. Bebek ve çocuklarda zona görülmeyeceğini belirten Dr. Songül Özer, “Bebeğe zona değil, Varisella virüsü geçtiği için bebeğe suçiçeği geçer. Virüs iki hastalıkta da birebirdir. Bebek ve çocuklarda zona olmaz. Kişinin zona olabilmesi için öncesinde kesinlikle suçiçeği geçirmiş olması gerekir. Suçiçeği geçirmiş bir şahsa zona temas ettiğinde o bireye hastalık bulaşmaz, zira kişi bağışıklıdır.” dedi.

Zona tekrarlayabilen bir hastalıktır

Zonanın tekrar edebileceğini de kaydeden Dr. Songül Özer, “Zonada reaktivasyonun sayısı muhakkak değildir. Uygun şartlar oluştuğunda kişi tekrar zona olabilir. Zonalı kişi tedavi edilirken, o anki enfeksiyon tedavi edilir. Kişinin zonaya karşı kalıcı bağışıklılığı yoktur. Burada değerli olan, zona hastalığına neden olacak zarurî şartların ortadan kaldırılmasıdır. İmmün sisteminin güçlü olmasını sağlamak, gerilim, çok yorgunluk, depresyon üzere his durum bozukluklarının olmamasını sağlamak bunlara örnektir. Yani hazırlayıcı şartları ortadan kaldırabilirsek zonanın reaktivitesini engelleyebiliriz.” dedi.

Bakteriyel enfeksiyonda iz kalabilir

Zona ve suçiçeğinin üzerine bakteri eklenmediği sürece muhakkak iz bırakmayacağını kaydeden Dr. Songül Özer, “Fakat gerek zonada gerek suçiçeğinde kaşıntı olursa ve kişinin eli kirliyse ve o kabuğu patlatarak kaşırsa bir bakteriyel enfeksiyon oluşabilir. Bu durumun iz bırakma ihtimali vardır.” ihtarında bulundu.

50 yaşından sonra kıymetli bir hastalık

Dr. Songül Özer, bir araştırmaya nazaran ABD’de zonanın 80’inci ve 90’ıncı yaşlarda önemli bir pik yaptığını kaydederek “Normalde 1000’de 3 hadise görülebilirken 80’inci 90’ıncı yaşlarda 1000’de 35’e kadar yaygın görülürken Avrupa’da çoklukla 50 yaş ve sonrasında yavaş yavaş yükselmektedir. Ama birçok çalışmanın ortak noktası şu, 50 yaşından sonra zona bizim için değerli bir hastalık oluyor.” diye konuştu.

Dr. Songül Özer, son yıllardaki zona olaylarında artış olduğunu belirterek “Çocuklar artık suçiçeği aşılarıyla aşılandıkları için çocuklarda suçiçeği olayları azalıyor. Dünyada yaşlı insanların sayısında artış var. Zona da yüklü olarak yaşlı insanlarda görüldüğü için artık günümüzde zona hastalığını daha fazla görüyoruz. Bunun yanında dünyada kronik hasta sayısında, immün sistemi baskılanmış beşerler sayısında ve gerilim, kronik yorgunluk, depresif üzere his durum bozukluklarında bir artış var. Bu yüzden zona için uygun şartlar gerçekleşiyor ve günümüzde zona hastalığında artış görüyoruz.” dedi.

Zonadan korunmak mümkün mü?

Zonanın önlenmesinde aşılamanın değerini vurgulayan Dr. Songül Özer, “Suçiçeği geçiren ya da suçiçeği ile bağışıklanan kişi zona olmaz. Demek ki birinci yapmamız gereken şeylerden biri çocuklarımız daha okula başlamadan evvel onları suçiçeğine karşı aşılamalıyız. Küçükken suçiçeği aşısı olmamış ve sonrasında suçiçeği geçirmiş bir kişi 40 – 50 li yaşlara geldiğinde ne yapmalı diye soracak olursanız, iki tane tahlil yolu karşınıza çıkacaktır. Bu iki tahlil yolu da canlı zona aşısı ve recombinant zona aşısı olmak üzere iki farklı aşılardır.” dedi.

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı